WRZESINA (ALT SCHÖNEBERG), SZELĄGOWO (SCHILLINGS), TROJAN (TROJAHN MÜHLE)

Obręb ewidencyjny Wrzesina (Alt Schöneberg) położony jest na Warmii, w powiecie olsztyńskim, w południowej części gminy Jonkowo, nad jeziorami: Giedajskim i Linówko, na Pojezierzu Olsztyńskim. W skład obrębu wchodzą: osada leśna Szelągowo, część miejscowości Wrzesina- Trojan oraz Wrzesina.

Miejscowość Wrzesina została założona w XIV w., a dokument lokacyjny został nadany przez kapitułę warmińską 13 maja 1352 r.

Kościół pw. Marii Magdaleny we Wrzesinie

Pierwszy późnogotycki kościół parafialny we Wrzesinie konsekrowany był w 1500 r. przez biskupa pomocniczego Jana Wilde. Zbudowany był z kamieni polnych i cegieł. Wieża na planie kwadratu z drewnianym zwieńczeniem została dobudowana w XVIII w. Pod koniec XIX i na początku XX w. świątynię przebudowano i powiększono.

Kościół we Wrzesinie zlokalizowany w północnej części wsi jest konstrukcją zbudowaną na planie prostokąta, murowaną z kamienia i czerwonej cegły, nieotynkowaną, orientowaną, jednonawową, z wydzielonym prezbiterium i wieżą od strony zachodniej. Do elewacji północnej przylega zakrystia, a do południowej kruchta. Wschodni i zachodni szczyt korpusu, prezbiterium oraz kruchta- sterczynowo-blendowe. Drewniana, czworoboczna wieża, na murowanej podstawie, nakryta jest wielobocznym hełmem zwieńczonym ażurowym krzyżem i chorągiewką z datą 1850. Całość ogrodzona jest kamienno-drewnianym murem. Przy wejściu na teren kościoła, w mur wbudowana została pseudoklasycystyczna, XIX w. kapliczka.

We wnętrzu kościoła strop kryty jest XVIII-wiecznymi polichromiami przedstawiającymi Marię Magdalenę, świętą Rodzinę i św. Apolonię. Ołtarz główny z obrazem Marii Magdaleny i rzeźbami św. Piotra, św. Jakuba Starszego, św. Barbary i św. Katarzyny, pochodzi z XVIII w. Dwa ołtarze boczne z obrazami MB Różańcowej, św. Mateusza, św. Apolonii i św. Józefa z Dzieciątkiem, barokowe, również z XVIII w. Z tego okresu pochodzi też ambona. Na łuku tęczowym znajduje się barokowa grupa Ukrzyżowania. Relikwiarz szafkowy datowany jest na początek XVII w.

Naprzeciwko kościoła, po drugiej stronie drogi znajduje się budynek plebani z 1908 r. zdobiony blendowo-sterczynowymi szczytami. Na przykościelnym cmentarzu zachował się żeliwny krzyż z 1882 r.

We wschodniej części wsi zlokalizowany jest cmentarz, na którym zachowało się sporo starszych nagrobków. Szczególną uwagę zwracają metalowe, bogato zdobione krzyże i ceglana kapliczka.

Przydrożne kapliczki w obrębie Wrzesiny

• w południowej części wsi, przy drodze prowadzącej do Stękin- nieotynkowana, z dachem dwuspadowym;
• w południowej części wsi, na rozdrożu dróg Stękiny-Giedajty-Wrzesina- nieotynkowana, z dachem dwuspadowym, zwieńczona metalowym krzyżem;
• w centrum wsi, 1888 r.- nieotynkowana, z dachem dwuspadowym, zwieńczona chorągiewką z datą 1888 r. i inicjałami J.U.;
• w murze kościoła, XIX w.- otynkowana, wsparta na 4 kolumnach, z dachem czterospadowym, zwieńczona metalowym krzyżem;
• na cmentarzu parafialnym (blisko drogi) - nieotynkowana, z jeną centralną wieżyczką, którą wieńczy metalowy krzyż i z ośmioma mniejszymi wieżyczkami.

Źródła:

• openstreetmap.org,
• igrek.amzp.pl,
• geoserwis.gdos.gov.pl,
• geoportal.gov.pl,
• bdl.stat.gov.pl,
• nid.pl/rejestr-zabytkow,
• informacje umieszczone na terenie miejscowości,
• „Przewodnik po zabytkowych kościołach południowej Warmii”- Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973 r.,
• zdjęcia z własnej kolekcji.

• Powrót do poprzedniej strony.

WARTO ZOBACZYĆ