ROGÓŻ (ROGGENHAUSEN), WOJDYTY (SCHWEDEN)

Obręb ewidencyjny Rogóż (Roggenhausen) położony jest na Warmii, w powiecie lidzbarskim, w północno-wschodniej części gminy Lidzbark Warmiński, nad rzeką Łyną, na Nizinie Sępopolskiej i Wysoczyźnie Jeziorańsko-Bisztyneckiej. W skład obrębu wchodzi miejscowość: Rogóż oraz jej integralna część- Wojdyty.

Miejscowość Rogóż wzmiankowana w 1335 r. została założona w roku 1338, a dokument lokacyjny wydał wójt warmiński Henryk Lutr.

Kościół pw. św. Barbary w Rogóżu

Wzmianka o miejscowej parafii w Rogóżu pojawiła się w 1337 r. Kościół został zbudowany w II poł. XIV w. w dwóch etapach. Przypuszczalnie w 1772 r. dobudowano kruchtę, a w roku 1797 na wcześniejszej dolnej kondygnacji nadbudowano drewnianą wieżę. W późniejszym okresie wieża została zastąpiona nową, murowaną. W latach 1886 i 1918 kościół był remontowany.

Kościół pw. św. Barbary w Rogóżu jest konstrukcją zbudowaną na planie prostokąta, murowaną z czerwonej cegły, nieotynkowaną, orientowaną, jednonawową, z niewydzielonym prezbiterium i wieżą od strony zachodniej. Do strony północnej przylegają kruchta i zakrystia. Ostrołukowy portal wejściowy umieszczony jest w średniowiecznej części wieży. Nadbudowana część wieży nakryta jest dachem namiotowym i wieńczy ją drewniana latarnia przykryta blaszanym dachem z chorągiewką, na której widnieją ostatnie daty remontów: 1797 i 1954. Nawę nakrywa dach dwuspadowy. Kościół otoczony jest murem z bramą zdobioną wieżyczkami.

We wnętrzu kościoła strop pokrywają XVIII-wieczne polichromie z motywami roślinnymi, Okiem Opatrzności, patronką św. Barbarą i ze sceną „Noli me tangere” („Nie dotykaj/nie zatrzymuj mnie”) - J. 20,17. Ołtarz główny pochodzi z lat 1760-1770 i składa się między innymi z: obrazu św. Barbary, rzeźb cnót i Gołębicy Ducha Św. Dwa ołtarze boczne pochodzą z 1715 r., z nowszymi obrazami. Ambona pierwotnie z 1620 r. została zbarokizowana. Dwa bogato zdobione konfesjonały pochodzą z początku XVIII w. Średniowieczna chrzcielnica znajduje się w XVII-wiecznej zagrodzie. Pozostałe wyposażenie kościoła to między innymi: krucyfiks z przełomu XVII/XVIII w. i kilka XVII-wiecznych płyt nagrobnych.

Po przeciwnej stronie kościoła znajduje się cmentarz. Przy drodze ułożone są kamienie upamiętniające poległych mieszkańców w latach 1914-1918 z miejscowości: Rogóż, Morawa, Kotowo, Wojdyty, Budniki, Napraty, Knipy i Żytowo.

Przydrożne kapliczki w Rogóżu

• przy głównej drodze, po stronie wschodniej wsi- otynkowana, z dachem dwuspadowym;
• przy głównej drodze, w centrum wsi na ogrodzonej posesji- nieotynkowana, z dachem dwuspadowym;
• przy głównej drodze, w centrum wsi- nieotynkowana, z dachem dwuspadowym;
• przy głównej drodze, w centrum wsi, 1767 r.- otynkowana, z dachem dwuspadowym.

Źródła:

• openstreetmap.org,
• maps.mapywig.org,
• geoserwis.gdos.gov.pl,
• geoportal.gov.pl,
• bdl.stat.gov.pl,
• zabytek.gov.pl,
• nid.pl/rejestr-zabytkow,
• Tadeusz Chrzanowski, „Przewodnik po zabytkowaych kościołach północnej Warmii”- Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978 r.,
• zdjęcia z własnej kolekcji.

• Powrót do poprzedniej strony.

WARTO ZOBACZYĆ